Pandemia COVID-19 miała ogromny wpływ na wszystkie sektory gospodarki, w tym również na przemysł drukarski. Przemiany te były wynikiem konieczności adaptacji do nowych warunków, a także szybkiej reakcji na zmieniające się potrzeby rynku. Przemiany te obejmowały zarówno aspekty technologiczne, jak i organizacyjne, a także zmiany w sposobie pracy i funkcjonowania firm drukarskich. W tym artykule przyjrzymy się, jakie zmiany wprowadziła pandemia w procesach produkcji druku i jakie mają one długofalowe konsekwencje dla branży.
W momencie wybuchu pandemii w 2020 roku, firmy drukarskie, podobnie jak wiele innych branż, musiały natychmiast dostosować swoje procesy do nowych warunków. Wzrost liczby zamówień w sektorze produktów związanych z ochroną zdrowia, jak maseczki, czy materiały edukacyjne i informacyjne, spotkał się z jednoczesnym spadkiem zapotrzebowania na tradycyjne produkty drukowane, takie jak reklamy czy drukowane broszury. Wraz z rozwojem sytuacji pojawiła się również potrzeba pracy zdalnej i dostosowania procesów produkcji do ograniczonej obecności pracowników w zakładach.
Zmiany technologiczne w produkcji druku
Jednym z najbardziej widocznych aspektów zmian w produkcji druku była transformacja technologiczna. Chociaż przemysł drukarski od lat korzystał z zaawansowanych technologii, pandemia wymusiła jeszcze szybszą adaptację do nowych rozwiązań. Firmy drukarskie zaczęły intensywnie inwestować w nowoczesne urządzenia drukarskie, a także systemy automatyzacji procesów produkcyjnych, które miały na celu zmniejszenie konieczności bezpośredniego kontaktu między pracownikami.
Wiele firm zaczęło implementować druk cyfrowy na szerszą skalę. Druk cyfrowy charakteryzuje się elastycznością, szybkimi czasami realizacji oraz możliwością łatwego dostosowania do małych i średnich nakładów. Pandemia, w której zmieniły się priorytety i potrzeba elastyczności, sprawiła, że druk cyfrowy stał się bardziej popularny, a zakłady drukarskie zaczęły przechodzić z tradycyjnych technologii offsetowych na cyfrowe. Druk cyfrowy oferował firmom możliwość szybszego reagowania na zmieniające się potrzeby rynku, zwłaszcza w przypadku produkcji materiałów informacyjnych związanych z pandemią, takich jak broszury, plakaty czy instrukcje.
Ponadto, podczas pandemii zauważono wzrost zainteresowania technologiami 3D, które w krótkim czasie znalazły zastosowanie w produkcji prototypów, elementów do sprzętu ochrony osobistej czy produktów pomocniczych. Firmy zaczęły korzystać z technologii druku 3D do wytwarzania elementów w procesie produkcji, co pozwoliło na szybsze wytwarzanie części do sprzętu medycznego.
Zmiany te nie ograniczały się tylko do drukarek. Wiele zakładów rozpoczęło korzystanie z nowoczesnych oprogramowań do zarządzania produkcją, które umożliwiały zdalne monitorowanie i zarządzanie procesami produkcji w czasie rzeczywistym. Oprogramowanie takie pozwalało na optymalizację produkcji, co w dobie pandemii, w której wydajność i czas były kluczowe, stało się jednym z głównych elementów umożliwiających kontynuację działalności.
Zmiany organizacyjne i zmniejszenie fizycznej obecności pracowników
Pandemia wymusiła również zmiany organizacyjne w firmach drukarskich. Wiele zakładów musiało dostosować swoje procesy do nowych, bardziej elastycznych warunków pracy, w tym wprowadzenia pracy zdalnej. W przypadkach, w których było to możliwe, pracownicy biurowi i administracyjni rozpoczęli pracę zdalną. W tym samym czasie w zakładach produkcyjnych wdrożono szereg środków ostrożności, aby zminimalizować ryzyko zakażeń, w tym zmniejszenie liczby pracowników obecnych na zmianach, przestrzeganie zasad dystansu społecznego, a także regularne dezynfekowanie maszyn i pomieszczeń.
Zakłady zaczęły też wdrażać technologie, które umożliwiały minimalizowanie bezpośredniego kontaktu. Wprowadzono systemy zdalnego monitorowania maszyn i urządzeń drukujących, dzięki którym operatorzy mogli zdalnie kontrolować i zarządzać produkcją bez konieczności fizycznej obecności w zakładzie. Dzięki automatyzacji procesów produkcyjnych, niektóre firmy były w stanie kontynuować produkcję przy minimalnym udziale pracowników na miejscu.
Wprowadzenie takich rozwiązań organizacyjnych było kluczowe, aby utrzymać ciągłość produkcji w czasie, kiedy obostrzenia związane z pandemią były szczególnie restrykcyjne. Firmy drukarskie musiały szybko przystosować swoje struktury do pracy w warunkach kryzysowych, co stało się wyzwaniem, ale jednocześnie pokazało, jak dużą elastycznością charakteryzuje się ta branża.
Zmiany w modelach biznesowych i strategiach sprzedaży
Pandemia spowodowała również zmianę w modelach biznesowych firm drukarskich. Wiele zakładów musiało szybko dostosować swoje strategie do zmieniającego się popytu na różne rodzaje usług drukarskich. W początkowej fazie pandemii znacząco spadło zapotrzebowanie na druk reklamy, katalogów, broszur czy innych materiałów promocyjnych. Firmy musiały zatem szybko przejść na produkcję materiałów związanych z COVID-19, takich jak ulotki informacyjne, plakaty edukacyjne, materiały ochrony zdrowia, a także etykiety na produkty związane z dezynfekcją i ochroną osobistą.
Z jednej strony było to wyzwanie, z drugiej jednak okazja do rozszerzenia asortymentu. Firmy drukarskie zaczęły dostarczać nie tylko tradycyjne produkty, ale także dostosowywały swoją ofertę do potrzeb związanych z nową rzeczywistością – produkcją materiałów ochrony osobistej, jak maseczki, przyłbice czy odzież ochronna z nadrukami.
Z drugiej strony, pojawiła się również większa potrzeba cyfryzacji sprzedaży. Firmy drukarskie zaczęły intensywnie rozwijać swoje platformy online, oferując możliwość składania zamówień przez Internet, a także dostosowując swoje oferty do modeli pracy zdalnej. Wykorzystanie narzędzi do tworzenia i przesyłania projektów graficznych w chmurze stało się normą, a wiele firm wdrożyło systemy do zdalnego zatwierdzania projektów i zamówień.
Wzrosła również rola marketingu internetowego, co pozwoliło firmom drukarskim nie tylko na zwiększenie sprzedaży, ale także na dotarcie do nowych grup klientów, które wcześniej nie były głównym rynkiem docelowym.
Wyzwania związane z łańcuchami dostaw
Jednym z poważniejszych wyzwań, z którym musiały zmierzyć się firmy drukarskie, były zakłócenia w łańcuchach dostaw. W wyniku pandemii, wiele przedsiębiorstw zmagających się z trudnościami logistycznymi miało problemy z dostawami materiałów, takich jak papier, tusze czy inne surowce niezbędne do produkcji. Problemy z dostawami prowadziły do opóźnień w realizacji zamówień i wahań cen surowców.
Firmy musiały na bieżąco dostosowywać swoje plany produkcyjne do zmieniającej się dostępności materiałów, co wiązało się z koniecznością większej elastyczności w organizacji pracy i monitorowaniu stanów magazynowych.
Wnioski i przyszłość branży drukarskiej
Pandemia COVID-19 wprowadziła wiele zmian, które wpłynęły na procesy produkcji druku. Wiele z nich ma charakter długofalowy, a adaptacja nowych technologii, zmiana podejścia do pracy zdalnej, automatyzacja procesów produkcyjnych oraz rozwój sprzedaży internetowej to tylko niektóre z obszarów, które zyskają na znaczeniu także po zakończeniu kryzysu. Firmy drukarskie, które skutecznie dostosowały się do nowych wyzwań, mogą teraz liczyć na długofalowy rozwój.
Z perspektywy długoterminowej, pandemia przyspieszyła procesy cyfryzacji w branży drukarskiej, ale także uwidoczniła potrzebę elastyczności i innowacyjności w adaptacji do nieprzewidywalnych zmian rynkowych. Przemiany te z pewnością pozostaną z branżą na stałe, prowadząc do dalszej optymalizacji procesów produkcyjnych i rozwoju nowych modeli biznesowych. W nadchodzących latach technologie cyfrowe, automatyzacja oraz zdalna współpraca będą kluczowe dla przetrwania i rozwoju firm drukarskich.
